නවතම ලිපි
ජනප්‍රියතම ලිපි
Filter by
සිනමාව
Trending Stories
"ඇමරිකානු ජාතිවාදය, සුදු ජාතික වැමිපයර්වරු සහ පව්කාරයෝ'' - Sinners කළු - සුදු වර්ණභේදවාදය පිළිබඳ ගැටලුව දැන් අනාදිමත් කාලයක ඉඳන් ඇමරිකානු සමාජය ඇතුළෙ පැසව පැසව තිබෙන තුවාලයක්. තුවාලය නිට්ටාවට සුවවෙන බවක් නම් පෙනෙන්නට නැහැ. ඇමරිකානු සමාජය ඇතුළේ තියෙන මෙි දැඩි අර්බුකාරී වාතාවරණය ඇමරිකානු හොලිවුඩ් සිනමාව ඇතුළේ බහුල මාතෘකාවක් බවට පත්වෙනවා. මේ වර්ණභේදවාදයේ දෘෂ්ටියේ පොහොර ලෙස නිෂ්පාදනය වන 'Sinners (පව්කාරයෝ)' හොලිවුඩි චිත්‍රපටය තුළ ඇමරිකානු කළු ජාතික ශරීරය 'වෙනස' සලකුණු කරන සමාජ - සංස්කෘතික හා වාර්ගික පිටපතක් ලෙස ක්‍රියා කරනවා. ඇමරිකාව කෙතරම් දියුණු රටක් වුවද ඔවුන්ගේ සමාජයේ අනාදිතමත් කාලයක සිට පවතින දැවැන්ත සමාජ ගැටුමක් තිබේ. ඒ ඔවුන්ගේ ජාතිවාදය පිළිබඳ ගැටළුවයි. ඇමරිකානු සුදු ජාතිකයන් සහ කළු ජාතිකයන් අතර ගැටුම පිළිබඳ දශක ගණනාවක සිට ඔවුන්ගේ සමාජයේ, ඉතිහාසයේ තිබෙන ප්‍රධානතම ජනප්‍රිය මාතෘකාවකි. මේ නිසාම හොලිවුඩි සිනමාවෙන් වසරකට ඇමරිකානු කළු ජාතිකයන්ගේ වර්ණ⁣භේදවාදය සම්බන්ධ කේමා ඇතුළත් බොහෝමයක් චිත්‍රපට නිෂ්පාදනය කරයි. 'Sinners' යනු එවැනි ගණයේ චිත්‍රපටයකි. චිත්‍රපටයේ කතාව ගෙතෙන්නේ 1930 දශකයේ පැවති කළු - සුදු වර්ණභේදවාදය ඉතාමත් දරුණුවට පැවති යුගයක සිදුවන අතිශය ප්‍රබන්ධ කතාවකි. කළු - සුදු වර්ණභේදවාදය මා වඩාත් අවධානය යොමු කරන කලාපයකි. එනයින් 'Sinners' යනු මා වඩාත් කැමතිම වර්ගයේ චිත්‍රපටයක් වන්නේ ඒ නිසා ය. සමේ වර්ණය නිසාම මනුෂ්‍යයන් අතර පවතින ගැටුම සිනමා ආඛ්‍යාන තුළ ස්ථානගත කරන්නේ කෙසේද? යන්න නිරික්ෂණය කළ යුතු අධ්‍යයන කලාපයකි. 'Sinners' සිනමාපටයේ බහුල ලෙස කළු ජාතිකයක්ගේ ආත්මය බඳු 'බ්ලුස්' සහ 'ජෑස්' සංගීතය භාව්තා වෙයි. අනෙක් පසින් කළු ජාතිකයන්ගේ ශ්‍රමය වගුරුවන ලද 'කපු වගාව' ද සිනමාපටයේ අවස්ථා ගණනාවකදි නිරූපණය වෙයි. නිදර්ශනයක් ලෙස චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිත යුගලය තෙරක් නොපෙනෙන කපු වගා භූමිය මැදින් තම ගමන් මාර්ගය සිදු කිරීම. චිත්‍රපටය බැලු බැල්මට සුදු ජාතිකයන් විවෙිචනය කරන ජාතිවාදී චිත්‍රපටයකි. කළු ජාතික ප්‍රජාව ඉතා සතුටින් නැටුම්, වැයුම්, ගැයුම් සමඟ සිටින මොහොතක ඔවුන්ගේ සතුටුදායක මොහොත උදුරා ගන්නට සුදු ජාතිකයන් ලේ උරාබොන වැම්පයර් වේශයෙන් පැමිණෙයි. චිත්‍රපටයේ පැහැදිලවම ⁣සුදු ජාතිකයන් ඉතා දුෂ්ට මිලේචිජසහගත පිරිසක් බව ඉන් සංකේතවත් වෙයි. මෙය හුදෙක්ම වැමිපයර්වරු සම්බන්ධ චිත්‍රපටයක් නොවන්නේ මෙතැනදිය. එය දේශපාලනික චිත්‍රපටයකි. ජාතිවාදී ප්‍රකාශනයකි. කළු ජාතික අධ්‍යක්ෂවරයකු වන 'රයන් කුග්ලර්' විසින් අධ්‍යක්ෂණය කළ 'Sinners' වැනි ජාතිවාදී චිත්‍රපටයක් හුදෙක්ම Horror පන්නයේ චිත්‍රපටයක් ලෙස සිතා බැහැර කළ නොහැකිය. ඔහු මීට පෙර අධ්‍යක්ෂණය කළ 'බිලැක් පැන්තර්' වැනි සුපිරිවීර චිත්‍රපටයක් හරහා තම ජාතිය වීරත්වය නැංවීය. හොලිවුඩයේ සිටින ජනප්‍රිය කළු ජාතික අධ්‍යක්ෂවරයකු වන ජෝර්දාන් පීලේ අධ්‍යක්ෂණය කළ 'Get Out' වැනි Horror ශානරයේ චිත්‍රපටයේ ද මෙවැනි දේශපාලනික අන්තරගතයක් තිබුණි. 'Sinners' අන්තර්ගත වැමිපයර් කතන්දරයට අමතරව අප වඩාත් සියුම්ව කියවිය යුතු කාරණා රැසක් චිත්‍රපටය තුළ තිබෙි. චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතය නිරූපණය කරන ඇමරිකානු කළු ජාතික නළු 'මයිකල් බී. ජෝර්දන්' සිදු කරන රංගනය ප්‍රේක්ෂකාගාරයේ වඩාත් අවධානය දිනා ගන්නට සමත්කම් දක්වයි. ඔහුගේ මුහුණේ අවස්ථානුකුලව වෙනස් වෙන භයංකාරත්වය සහ සතුට පිළිබඳ භාව ප්‍රකාශන නිරූපණය වඩාත් ප්‍රශස්ථ අන්දමින් සිදු කරයි. චිත්‍රපටයේ රතු සහ කළු වර්ණයේ ප්‍රභේද සංයෝජනය, කැමරාකරණය සහ ආලෝකකරණය චිත්‍රපටයේ කතාව තීව්‍ර කරන සිනමාත්මක සාධක වෙති. Low key Lightning (මඳ ආලෝකය) යටතේ රූපගත කර ඇති 'Sinners' Horror ශානරයට උචිත වර්ණ මාලාවක් භාවිතා කර තිබේ. ඒ අර්ථයෙන් 'Sinners' යනු සිනමාත්මක චිත්‍රපටයකි. නමුත් දේශපාලනික වශයෙන් චිත්‍රපටයේ ගෙනෙන ජාතිවාදී පණිවුඩය එතරම් හොඳ නැත. එය අධ්‍යක්ෂවරයාගේ අන්තගාමි ප්‍රකාශනයකි. චිත්‍රපටය ඇතුළේ ප්‍රමුඛ වශයෙන් මාතෘකාගත වන කාරණාව සුදු - කළු වර්ණභේදය බව අධ්‍යක්ෂවරයා විසින් දැනටමත් පවසා අවසන්. සුදු ජාතික ප්‍රජාව විසින් කළු ජාතිකයන් පාලනයට නතු කර ගැනීම සහ එය සිදු කරන්නේ කෙසේද? යන්න සහ කළු ජාතිකයන්ගේ වීරත්වය පිළිබඳ දෘෂ්ටිවාදී අදහස චිත්‍රපටය තුළ සංකේතානුසාරයෙන් නිරූපණය කරනවා. තම පැවැත්මට බාහිරින් තර්ජනයක් තිබෙිය යන මිථ්‍යාමය විශ්වාසය, ඇත්ත වශයෙන්ම මෙම බය ඒ ඒ ප්‍රජාවන් විසින් පරිකල්පනය කරනු ලබනවා මෙන්ම ඒක "පරිකල්පිත බියක්"(Imagined fear). එම පරිකල්පිත බිය වැම්පයර් වේශයෙන් දක්වයි. ස්මොක් සහ ස්ටැක් නිවුන් සොයුරන් දෙපළගේ දැඩි ආලකම විසින් ගිලගන්නා සුදු හම සහ කළු හම අතර ඇති ගැටුම අවසානයේ ලේ වැකුණු ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් ⁣කෙළවර වීම එක් පසෙකින් ජෝර්ජ් ෆ්‍රොලොයිඩ්ගේ මරණය දක්වා ඛෙිදවාචකය පිළිඹිබු කරන්නකි. අපි ප්‍රචණ්ඩත්වයේ සියවසක් පසුකරමින් සිටින බව යමි සංඥාවක් චිත්‍රපටය ඇතුළේ නිෂ්පාදනය කරනවා. ලෝක යුද්ධ, යටත් විජිත ජයග්‍රහණ, සිවිල් යුද්ධ, විප්ලව, ප්‍රතිවිප්ලව යනාදියෙන් මෙි සියවස පිරෙමින් පවතිනවා. ජාතිවාදී ගැටුමි නාමයෙන් මරණවලින් පාඩමි ඉගෙනගන්නට මනුෂ්‍යයා කිසිම මොහොතක සුදානමි නැති බව නැවත නැවතත් සිතන්නට බල කරන මෙවැනි ගණයේ චිත්‍රපටයක් අරපරෙස්සමෙන් යුතුව නැරඹිය යුතු ය. -මලින්ත විතානගේ-

ඇමරිකානු ජාතිවාදය, සුදු ජාතික වැමිපයර්වරු සහ පව්කාරයෝ – Sinners

කළු – සුදු වර්ණභේදවාදය පිළිබඳ ගැටලුව දැන් අනාදිමත් කාලයක ඉඳන් ඇමරිකානු සමාජය ඇතුළෙ පැසව පැසව තිබෙන තුවාලයක්. තුවාලය නිට්ටාවට සුවවෙන බවක් නම් පෙනෙන්නට

‘කෑන් 2025 සිනමා උළෙලෙහි සම්මාන ලැබූ චිත්‍රපට

ලෝක සිනමාවේ ජනප්‍රියවූත් දැවැන්ත ආකර්ෂණයක් දිනාගත් සිනමා සන්නාමයක් බවට පත්ව ඇති ශ්‍රේෂ්ඨතම අන්තර්ජාතික සිනමා උත්සවය වන ප්‍රංශයේ ‘කෑන්ස් සම්මාන උළෙල’ (Cannes International Film
කන්නඩ කතුවරිය බානු මුශ්තාක් විසින් රචිත "හර්ට් ලැම්ප්" (Heart Lamp) නම් කෙටිකථා සංග්‍රහය 2025 ජාත්‍යන්තර බුකර් ත්‍යාගය දිනා ගැනීමත් සමඟ ලෝක සාහිත්‍ය ක්‍ෂේත්‍රයේ සුවිශේෂ ඉතිහාසයක් ගත වී ඇත. දීපා භස්ති විසින් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කරන ලද මෙම කෘතිය ජාත්‍යන්තර බුකර් ත්‍යාගය දිනාගත් පළමු කන්නඩ භාෂා කෘතිය සහ පළමු කෙටිකථා සංග්‍රහය යන සුවිශේෂත්වය ලබා ගනී. එමෙන්ම දීපා භස්ති ජාත්‍යන්තර බුකර් ත්‍යාගය දිනාගත් පළමු ඉන්දියානු පරිවර්තකවරිය ලෙස ද ඉතිහාසගත වේ. දකුණු ඉන්දියාවේ පීතෘමූලික සමාජ තුළ ජීවත්වන කාන්තාවන්ගේ ජීවිත පිළිබඳ ගැඹුරු විමර්ශනයක් ලෙස "හර්ට් ලැම්ප්" රචනා කර ඇත. මෙම කෙටිකථා සංග්‍රහයේ ප්‍රධාන තේමා වන්නේ කුලවාදය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භේදය, ආගම සහ බලය යන සංකල්ප මගින් නිර්මාණය වන සමාජ ව්‍යුහයන් තුළ කාන්තාවන්ට මුහුණ දීමට සිදුවන අභියෝගයන්ය. කතුවරිය බානු මුශ්තාක්ගේ සූක්‍ෂ්ම හා බලගතු ගද්‍ය ශෛලිය හරහා දකුණු ඉන්දියාවේ ගම්බද සමාජයේ මනුෂ්‍ය අත්දැකීම්වල සංකීර්ණතාවයන් ජීවන්ත ලෙස නිරූපණය වී ඇත. සාම්ප්‍රදායික විශ්වාසයන්, ජාති විභේදන් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජ භූමිකාවන් අතර ගැටුම්කාරී සම්බන්ධතාවයන් මෙම කථාවල ප්‍රධාන අන්තර්ගතය වේ. පරිවර්තකවරිය දීපා භස්තිගේ දක්ෂ කර්මාන්තයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කන්නඩ භාෂාවේ සංස්කෘතික සහ භාෂික සූක්‍ෂ්මතාවයන් ඉංග්‍රීසි අනුවාදයේ ද සාර්ථක ලෙස ආරක්ෂා වී ඇත. මෙය ඉන්දියානු ප්‍රාදේශීය සාහිත්‍යයේ ගුණාත්මකභාවය ලෝක වේදිකාවට ගෙන ඒමේ වැදගත්කම අවධාරණය කරයි. £50,000 ක් වන ත්‍යාග මුදල කතුවරිය සහ පරිවර්තකවරිය අතර සමානව බෙදී ගනු ලැබේ. මෙම සම්මානය හුදු ආර්ථික ප්‍රතිලාභයක් පමණක් නොව, දකුණු ආසියානු සාහිත්‍යයේ ගුණාත්මක මට්ටම ජාත්‍යන්තර වශයෙන් පිළිගැනීමේ සුවිශේෂ අවස්ථාවකි. බානු මුශ්තාක්ගේ ජයග්‍රහණය කන්නඩ සාහිත්‍යයේ පමණක් නොව සමස්ත ඉන්දියානු සාහිත්‍යයේ නව පරිච්ෙඡදයක් සනිටුහන් කරයි. ප්‍රාදේශීය භාෂාවන්හි ගුණාත්මක සාහිත්‍ය කෘති ජාත්‍යන්තර වේදිකාවන්හි සාර්ථක අනුවාදයන් හරහා ලබන පිළිගැනීම සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායේ බහුජාතිකත්වය සහ සමාජ විවේචනාත්මක වටිනාකම් අවධාරණය කරයි.

කන්නඩ කතුවරිය බානු මුෂ්තාක්ගේ Heart Lamp, 2025 ජාත්‍යන්තර බුකර් සම්මානය දිනාගනී

කන්නඩ කතුවරිය බානු මුශ්තාක් විසින් රචිත “හර්ට් ලැම්ප්” (Heart Lamp) නම් කෙටිකථා සංග්‍රහය 2025 ජාත්‍යන්තර බුකර් ත්‍යාගය දිනා ගැනීමත් සමඟ ලෝක සාහිත්‍ය ක්‍ෂේත්‍රයේ
ශ්‍රී ලාංකේය සිනමාවේ සුවිශේෂී අධ්‍යක්ෂවරියක වූ සුමිත්‍රා පීරිස්ගේ 'ගැහැනු ළමයි (1978) චිත්‍රපටය, ​මෙවර ලොව කීර්තිමත්​ම අන්තර්ජාතික චිත්‍රපට උළෙලක් වන කෑන්ස් චිත්‍රපට උළෙලේ Cannes Classics අංශය තුළ ප්‍රදර්ශනය කිරීම සඳහා නිල වශයෙන් තෝරාගෙන තිබේ. ​​1978 වසරේදී මුල්වරට තිරගත වූ මම චිත්‍රපටය, ඩිජිටල් මාධ්‍යයෙන් නැව​ත ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමෙන් අනතුරුව මෙලෙස කෑන්ස් චිත්‍රපට උළෙ​ල  හරහා ලෝක සිනමා ප්‍රේක්ෂකාගාරය වෙත ගෙන ඒමට කටයුතු සූදානම් කර ඇති බව වාර්තා වෙයි.  චිත්‍රපටයට නැවත ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේ කටයුතු ඉන්දියාවේ Film Heritage Foundation සහ Lester James Peries and Sumitra Peries Foundation යන ආයතන එක්ව සිදු කර ඇති අතර ඒ සඳහා French Embassy in India, French Institute in India ස​හ the Ambassade de France à Sri Lanka et aux Maldives යන ආයතන මූල්‍යමය දායකත්වය ලබා දී ඇත.  ගැහැනු ළමයි චිත්‍රපටයේ ප්‍රදර්ශනය සඳහා එහි ප්‍රධාන නළු නිළියන් වන වසන්ති චතුරානි, අජිත් ජිනදාස සහ ශ්‍යාමා ආනන්ද යන මහත්වරුන් හා, ඉන්දියාවේ ප්‍රංශ ආයතනයේ ශ්‍රව්‍ය දෘශ්‍ය, සිනමා සහ ඩිජිටල් අන්තර්ගතය සඳහා වූ ඇටෑච් මැතිව් බෙජොට්, ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් සහ සුමිත්‍රා පීරිස් පදනමේ සභාපතිනි ගයාත්‍රි මුස්ටාචි සහ ගාමිණී ෆොන්සේකා පදනමේ ප්‍රධානියා වන දමිත් ෆොන්සේකා ඇතුළු කීර්තිමත් දූත පිරිසක් සහභාගී වනු ඇත.  Source: Film Heritage Foundation

සුමිත්‍රා පීරිස්ගේ ‘ගැහැනු ළමයි’ මෙවර කෑන්ස් අන්තර්ජාතික චිත්‍රපට උළෙලට

ශ්‍රී ලාංකේය සිනමාවේ සුවිශේෂී අධ්‍යක්ෂවරියක වූ සුමිත්‍රා පීරිස්ගේ ‘ගැහැනු ළමයි (1978) චිත්‍රපටය, ​මෙවර ලොව කීර්තිමත්​ම අන්තර්ජාතික චිත්‍රපට උළෙලක් වන කෑන්ස් චිත්‍රපට උළෙලේ Cannes
කවි ‍සාහිත්‍ය